De Stichting Cavalerie Ere-Escorte publiceert in samenwerking met de Militaire Ruitersportvereniging 'Te Paard!' (MRV) een feuilleton met unieke historische beelden van de bereden inzet bij de Grote Ceremoniën van Staat, zoals die sinds het ontstaan van het Koninkrijk der Nederlanden plaatsvinden.
Op 17 maart 1815 liet ZM Koning Willem I een aantal Koninklijke Besluiten slaan, daags nadat hij de titel van Koning der Nederlanden had aangenomen. Eén daarvan, No 20, beschrijft de Groote Ceremoniën: koninklijke inhuldigingen, huwelijken, bijzettingen en de jaarlijkse opening van de Staten-Generaal.
Dit KB No 20 bepaalde het ceremonieel zoals dit sindsdien wordt uitgevoerd. Aanvankelijk waren er alleen escortetaken voor een kommando kavalerie en een detachement kavalerie. In de loop der tijd is de koninklijke stoet uitgebreid tot de samenstelling zoals die laatstelijk in 2019 werd uitgevoerd (klik hier).
In dit derde deel wordt de bereden inzet bij koninklijke inhuldigingen belicht. Een inhuldiging is een ceremonie waarmee hoogwaardigheidsbekleders zoals staatshoofden, regeringsleiders en pausen in hun ambt worden bevestigd. In Nederland wordt de koning niet gekroond, maar ingehuldigd. De koning is in functie vanaf het moment dat zijn voorganger troonsafstand doet of overlijdt; volgens de Grondwet wordt hij zodra mogelijk beëdigd en ingehuldigd.
Zo zegt artikel 32 van de Grondwet: 'Nadat de Koning de uitoefening van het koninklijk gezag heeft aangevangen, wordt hij zodra mogelijk beëdigd en ingehuldigd in de hoofdstad Amsterdam in een openbare verenigde vergadering van de Staten-Generaal. Hij zweert of belooft trouw aan de Grondwet en een getrouwe vervulling van zijn ambt. De wet stelt nadere regels vast'.
De huidige inhuldigingsceremonie werd voor het eerst uitgevoerd in 1814 bij de inhuldiging van Koning Willem I, die overigens tweemaal werd ingehuldigd: in 1814 in Amsterdam en in 1815 in Brussel. Sindsdien is Amsterdam de locatie voor deze plechtigheid, wat ook de reden is waarom Amsterdam de hoofdstad van Nederland is - hoewel het parlement, de regering en het staatshoofd in Den Haag zetelen.
De ceremonie kreeg haar definitieve vorm bij de inhuldiging van Koning Willem II in 1840. Hoewel de plechtigheid in de Nieuwe Kerk plaatsvindt, heeft deze geen godsdienstig karakter; de betekenis is puur staatsrechtelijk. Omdat de koning in Nederland niet gekroond wordt, is de kroon bij de inhuldiging op de credenstafel te zien, samen met de andere regalia.
De oudste bewegende beelden van een koninklijke inhuldiging dateren van 1898. Dat is zeer oud, want zwart-witfilm bestaat sinds ca. 1895. Klik op de hotlinks onder de kalenderjaren om de toenmalige (bereden inzet bij) koninklijke inhuldigingen te zien.
- di 30 april 2013: inhuldiging ZM Koning Willem-Alexander (klik ook hier)
- wo 30 april 1980: inhuldiging HM Koningin Beatrix
- ma 6 september 1948: inhuldiging HM Koningin Juliana (klik ook hier en hier)
- di 6 september 1898: inhuldiging HM Koningin Wilhelmina
- za 12 mei 1849: inhuldiging ZM Koning Willem III
- za 28 november 1840: inhuldiging ZM Koning Willem II
- do 21 september 1815: inhuldiging ZM Koning Willem I
- wo 30 maart 1814: inhuldiging ZM Koning Willem I.
Dank gaat uit naar onder andere de NOS, het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, het Haags Gemeentearchief en het Rijksmuseum voor het (deels) openbaar maken van hun beeldbanken.
Dit is deel 3 uit een feuilleton met beelden van de Grote Ceremoniën van Staat. Klik hier voor deel 1 (Prinsjesdag) en hier voor deel 2 (koninklijke huwelijken). Deel 4 (bijzettingen) en deel 5 (historisch overzicht) volgen bij gelegenheid.
In 2002 heeft de Minister van Defensie de MRV aangewezen als uitvoerder voor het Militair Ruiterbewijs (MRb), de rijvaardigheidsproef voor de Grote Ceremoniën van Staat. In 2003 heeft de MRV hiertoe de Stichting Militair Ruiterbewijs opgericht. Klik hier voor meer informatie over het MRb.
