De Stichting Cavalerie Ere-Escorte publiceert in samenwerking met de Militaire Ruitersportvereniging 'Te Paard!' (MRV) een feuilleton met unieke historische beelden van de bereden inzet bij de Grote Ceremoniën van Staat, zoals die sinds het ontstaan van het Koninkrijk der Nederlanden plaatsvinden.
Op 17 maart 1815 liet ZM Koning Willem I een aantal Koninklijke Besluiten slaan, daags nadat hij de titel van Koning der Nederlanden had aangenomen. Eén daarvan, No 20, beschrijft de Groote Ceremoniën: koninklijke inhuldigingen, huwelijken, bijzettingen en de jaarlijkse opening van de Staten-Generaal.
Dit KB No 20 bepaalde het ceremonieel zoals dit sindsdien wordt uitgevoerd. Aanvankelijk waren er alleen escortetaken voor een kommando kavalerie en een detachement kavalerie. In de loop der tijd is de koninklijke stoet uitgebreid tot de samenstelling zoals die laatstelijk in 2019 werd uitgevoerd (klik hier).
In dit eerste deel wordt de bereden inzet bij de jaarlijkse opening van de Staten-Generaal op Prinsjesdag belicht. Van 1815 tot 1830 was Nederland verenigd met België en Luxemburg en las de koning de Troonrede afwisselend in Brussel en Den Haag voor; sinds de afscheiding van België in 1830 alleen in Den Haag.
Van 1815 tot 1848 viel Prinsjesdag op de derde maandag in oktober. Omdat die datum het parlement weinig ruimte liet om de begroting - die op Prinsjesdag wordt ingediend - tijdig af te handelen, werd het tijdstip vanaf 1849 een maand vervroegd naar de derde maandag in september. Voor veel Kamerleden was de reistijd naar Den Haag echter lang; om dan op tijd te zijn, moesten zij al op zondag van huis vertrekken. Daarom werd Prinsjesdag in 1887 verplaatst naar de derde dinsdag in september.
Thans stelt artikel 65 van de Grondwet: 'Jaarlijks op de derde dinsdag van september of op een bij de wet te bepalen eerder tijdstip wordt door of namens de Koning in een verenigde vergadering van de Staten-Generaal een uiteenzetting van het door de regering te voeren beleid gegeven'.
De oudste bewegende beelden van Prinsjesdag zijn van 1901. Dat is zeer oud, want film bestaat pas sinds ca. 1895. Klik op de hotlinks onder de kalenderjaren in de selectie hieronder om enkele van de toenmalige bereden optredens te zien.
- di 15 september 2020: Prinsjesdag 2020
- di 19 september 2017: Prinsjesdag 2017
- di 15 september 2015: Prinsjesdag 2015
- di 17 september 2013: Prinsjesdag 2013
- di 15 september 1998: Prinsjesdag 1998
- di 16 september 1980: Prinsjesdag 1980
- di 15 september 1970: Prinsjesdag 1970
- di 21 september 1948: Prinsjesdag 1948
- di 19 september 1939: Prinsjesdag 1939
- di 20 september 1921: Prinsjesdag 1921
- di 17 september 1912: Prinsjesdag 1912
- di 17 september 1901: Prinsjesdag 1901
- ma 19 september 1864: Prinsjesdag 1864
- ma 21 oktober 1839: Prinsjesdag 1839.
Dit is een verkorte weergave; klik hier voor het historisch overzicht sinds 1815. Dank gaat uit naar onder andere de NOS, het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, het Haags Gemeentearchief en het Rijksmuseum voor het (deels) openbaar maken van hun beeldbanken. Klik hier voor alle troonredes sinds 1815.
Dit is deel 1 uit een feuilleton met beelden van de Grote Ceremoniën van Staat. Deel 2 (koninklijke huwelijken), deel 3 (inhuldigingen), deel 4 (bijzettingen) en deel 5 (historisch overzicht) volgen bij gelegenheid.
In 2002 heeft de Minister van Defensie de MRV aangewezen als uitvoerder voor het Militair Ruiterbewijs (MRb), de rijvaardigheidsproef voor de Grote Ceremoniën van Staat. In 2003 heeft de MRV hiertoe de Stichting Militair Ruiterbewijs opgericht. Klik hier voor meer informatie over het MRb.
